ĐÌNH TRUÔNG MÍT, DI TÍCH VĂN HÓA – LỊCH SỬ CẤP TỈNH

Đình Truông Mít, thuộc ấp Thuận An, xã Truông Mít, huyện Dương Minh Châu, người dân địa phương quen gọi là đình Bàu Dinh- được UBND tỉnh công nhận là di tích văn hoá lịch sử cấp tỉnh vào năm 2007.

 

Đình Truông Mít thu hút khách thập phương đến viếng bởi một không gian yên bình, xanh mát. Khuôn viên ngôi đình rộng khoảng 16.000m2, là một khu đất gò, với tổng thể kiến trúc theo hình chữ Nhị, quay về hướng Đông gồm 2 lớp nhà song song. Trước đình có nhà khách lợp mái tôn. Trong sân đình còn có những miễu nhỏ ở hướng Nam và Bắc thờ Quan thánh, thổ địa và ông Hổ.

 

Điểm đặc biệt ở ngôi đình Truông Mít là có một bàu nước rộng lớn ở phía trước.  Bàu nước thiên nhiên này đã góp phần tôn thêm vẻ đẹp xanh mát cho ngôi đình. Phía sau, cách chánh điện khoảng mươi mét còn có dấu tích của một nền tháp cổ. Năm 1993, các nhà khảo cổ thuộc Trung tâm Khoa học xã hội và Nhân văn quốc gia phối hợp với Bảo tàng Tây Ninh đã tiến hành khảo sát nền tháp cổ này.

Theo đó, các nhà khảo sát đã nhận định ban đầu rằng các lớp gạch tại nền tháp này khá giống loại gạch ở các di tích tháp cổ khác trên địa bàn tỉnh như tháp Chót Mạt (huyện Tân Biên), tháp Bình Thạnh (huyện Trảng Bàng) và chùa Cổ Lâm (huyện Châu Thành).     

Vị thành hoàng được nhân dân Truông Mít tôn thờ từ lúc đình được hình thành cho đến nay là ông Phan Văn Mật, một trong những lưu dân từng tham gia công cuộc khai phá, mở cõi trên đất Truông Mít. Ông Mật sinh vào khoảng giữa thế kỷ 18, trong một gia đình bần nông làng An Tịnh (Trảng Bàng) sau chuyển về Truông Mít lập nghiệp.

Ông gia nhập vào đội quân của Quan lớn Trà Vong bảo vệ quê hương Tây Ninh. Trong một trận đánh ông bị trọng thương được đưa về Truông Mít chữa trị rồi qua đời và được an táng ngay trên mảnh đất này.

Hằng năm, vào hai ngày 15 và 16 tháng 3 âm lịch, người dân Truông Mít đều tổ chức lễ hội Kỳ yên tại đình để tưởng nhớ ông Phan Văn Mật và những anh hùng liệt sĩ đã nằm xuống trên quê hương Tây Ninh.