QUY ĐỊNH MỚI CỦA CHÍNH PHỦ VỀ HỌ, HỤI, BIÊU, PHƯỜNG

Ngày 19/02/2019, Chính Phủ ban hành Nghị định 19/2019/NĐ-CP về họ, hụi, biêu, phường. Nghị định này có hiệu lực thi hành từ ngày 05 tháng 4 năm 2019 và thay thế Nghị định số 144/2006/NĐ-CP ngày 27 tháng 11 năm 2006 của Chính phủ về họ, hụi, biêu, phường.

Nghị định số 19/2019/NĐ-CP quy định về nguyên tắc tổ chức họ, hụi, biêu, phường; điều kiện là thành viên, chủ họ; gia nhập, rút khỏi họ; văn bản thỏa thuận về họ; thứ tự lĩnh họ, lãi suất; quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm pháp lý của thành viên, chủ họ.

Việc tổ chức hụi phải tuân thủ các nguyên tắc cơ bản của pháp luật dân sự quy định tại Điều 3 của Bộ luật Dân sự; chỉ được thực hiện nhằm mục đích tương trợ lẫn nhau giữa những người tham gia quan hệ về hụi; không được tổ chức vì mục đích cho vay nặng lãi, lừa đảo, chiếm đoạt tài sản, lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản, huy động vốn trái pháp luật hoặc các hành vi vi phạm pháp luật khác.

Điều kiện tham gia quan hệ hụi

- Đối với thành viên: là người đủ 18 tuổi trở lên và không thuộc trường hợp mất năng lực hành vi dân sự, hạn chế năng lực hành vi dân sự hoặc có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi.

Đối với người từ đủ 15 tuổi đến dưới 18 tuổi nếu có tài sản riêng có thể là thành viên của dây hụi nhưng phải được người đại diện theo pháp luật đồng ý.

- Đối với chủ hụi: là người đủ 18 tuổi trở lên và không thuộc trường hợp mất năng lực hành vi dân sự, hạn chế năng lực hành vi dân sự hoặc có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi; phải được hơn một nửa tổng số thành viên bầu (trừ tường hợp các thành viên có thỏa thuận khác).

Quyền và nghĩa vụ của thành viên, chủ hụi

Các thành viên có các quyền cơ bản sau đây: Góp một hoặc nhiều phần hụi trong một kỳ mở hụi; lĩnh hụi; chuyển giao một phần hoặc toàn bộ phần hụi cho người khác; yêu cầu chủ hụi hoặc người giữ sổ hụi cho xem, sao chụp sổ hụi và cung cấp các thông tin liên quan đến dây hụi; yêu cầu chủ hụi trả phần hụi của thành viên không góp phần hụi đúng hạn; yêu cầu các thành viên khác, chủ hụi thực hiện nghĩa vụ của mình. 

Trong trường hợp là hụi có lãi thì thành viên có các quyền sau đây: Đưa ra mức lãi trong mỗi kỳ mở hụi; được lĩnh hụi trước các thành viên nếu đưa ra mức lãi cao nhất tại kỳ mở hụi; hưởng lãi từ thành viên lĩnh hụi...

Nghĩa vụ của thành viên: Góp phần hụi theo thỏa thuận; thông báo về nơi cứ trú mới trong trường hợp có thay đổi cho người tham gia dây hụi; tiếp tục góp các phần họ để các thành viên khác được lĩnh cho đến khi thành viên cuối cùng lĩnh họ trong trường hợp đã lĩnh hụi trước các thành viên khác. 

Trong trường hợp là hụi có lãi hoặc hưởng hoa hồng thì thành viên phải thực hiện nghĩa vụ: Trả lãi cho các thành viên chưa lĩnh họ khi được lĩnh hụi; trả khoản hoa hồng cho chủ hụi khi lĩnh hụi theo thỏa thuận...

Quyền của chủ hụi: Thu phần hụi của các thành viên; yêu cầu thành viên không góp phần hụi của mình phải trả phần hụi trong trường hợp chủ hụi đã góp thay cho thành viên đó. 

Chủ hụi trong hụi có lãi có quyền lĩnh phần hụi trong kỳ mở hụi đầu tiên và không phải trả lãi cho các thành viên khác trong trường hợp chủ hụi đồng thời là thành viên. 

Đối với hụi hưởng hoa hồng thì chủ hụi được hưởng hoa hồng từ thành viên lĩnh hụi.

Nghĩa vụ của chủ hụi: Thông báo cho các thành viên về nơi cư trú mới trong trường hợp có sự thay đổi; thông báo đầy đủ về số lượng dây hụi, phần hụi, kỳ mở hụi, số lượng thành viên của từng dây hụi mà mình đang làm chủ hụi cho người muốn gia nhập dây hụi; giao các phần hụi cho thành viên lĩnh hụi tại mỗi kỳ mở hụi; nộp thay phần hụi của thành viên nếu đến kỳ mở hụi mà thành viên không góp phần hụi...

Lãi suất khi chơi hụi có lãi không được vượt quá 20%

Đối với hụi không có lãi, thứ tự lĩnh hụi được xác định theo hình thức bốc thăm, biểu quyết, bình chọn hoặc hình thức khác do những người tham gia dây hụi thỏa thuận.

Đối với hụi có lãi thì thành viên ra mức lãi cao nhất sẽ là thành viên lĩnh hụi; trong trường hợp có nhiều thành viên thành viên cùng trả một mức lãi cao nhất thì bốc thăm để xác định thành viên lĩnh hụi.

Lãi suất khi chơi hụi có lãi do các thành viên của dây hụi thỏa thuận hoặc do từng thành viên đưa ra để được lĩnh hụi tại mỗi kỳ mở hụi nhưng không vượt quá 20%/năm của tổng giá trị các phần hụi phải góp trừ đi giá trị các phần hụi đã góp trên thời gian còn lại của dây hụi.

- Trường hợp mức lãi suất giới hạn nói trên được điều chỉnh bởi cơ quan có thẩm quyền theo quy định thì áp dụng mức lãi suất giới hạn được điều chỉnh đó.

- Trường hợp lãi suất theo thỏa thuận hoặc do từng thành viên đưa ra để được lĩnh họ tại mỗi kỳ mở hụi vượt quá lãi suất giới hạn quy định thì mức lãi suất vượt quá không có hiệu lực.

Riêng đối với trường hợp đến kỳ mở hụi mà chủ hụi không giao hoặc giao không đầy đủ các phần hụi cho thành viên được lĩnh hụi, thành viên chưa lĩnh hụi không góp phần hụi hoặc góp phần hụi không đầy đủ thì phải trả lãi đối với số tiền chậm trả tương ứng với thời gian chậm trả….

Chơi hụi bắt buộc phải lập thành văn bản

Nghị định 19/2019/NĐ-CP yêu cầu thỏa thuận về dây hụi bắt buộc phải được lập thành văn bản, thay vì có thể được thỏa thuận bằng lời nói như trước kia. Văn bản thoả thuận về dây hụi được công chứng, chứng thực nếu những người tham gia dây hụi yêu cầu.

Trong văn bản thỏa thuận về dây hụi phải có các nội dung chủ yếu sau:

- Họ, tên, số chứng minh nhân dân hoặc số căn cước công dân hoặc số hộ chiếu; ngày, tháng, năm sinh; nơi cư trú của chủ hụi (nơi chủ hụi thường xuyên sinh sống hoặc nơi đang sinh sống nếu không xác định được nơi thường xuyên sinh sống);

- Số lượng thành viên, họ, tên, số chứng minh nhân dân hoặc số căn cước công dân hoặc số hộ chiếu, ngày, tháng, năm sinh, nơi cư trú của từng thành viên;

- Phần hụi

- Thời gian diễn ra dây hụi, kỳ mở hụi

- Thể thức góp hụi, lĩnh hụi

Ngoài các nội dung sau, văn bản thỏa thuận về dây hụi có thể có những nội dung sau đây:

- Mức hưởng hoa hồng của chủ hụi trong hụi hưởng hoa hồng

- Lãi suất trong hụi có lãi

- Việc chuyển giao phần hụi

- Gia nhập, rút khỏi, chấm dứt dây hụi

- Trách nhiệm do vi phạm nghĩa vụ;

- Nội dung khác theo thỏa thuận.